1. Bu Genel Emir; pamuk toplama makinaları ile yapılan hasatta, tarladaki pamuğun zamanında, en az ürün ve kalite kaybı ile tekniğine uygun olarak hasat edilmesini sağlamak; çırçırlama ve depolama işlemleri kapsamında çırçır ve prese fabrikalarında usulüne uygun iş ve işlemlerin yerine getirilmesini temin etmek ve bu sayede ürün kaybını önlemek, eğitimsiz ve donanımsız makinalı hasat hizmeti verilmesinin, aynı zamanda fiziki şartları ve kapasitesi uygun olmayan çırçır ve prese fabrikalarında faaliyet gösterilmesinin önüne geçerek kamu düzeninin korunmasını sağlamak amacıyla Şanlıurfa İli mülki hudutları dahilinde; pamuk toplama makinalarının çalıştırılması, kullanımı, kontrol hizmetlerinin yürütülmesi ve denetlenmesi; aynı şekilde çırçır ve prese fabrikalarının iş ve işlemlerinin usulüne uygun olarak yerine getirilmesi, kontrol hizmetlerinin yürütülmesi ve denetlenmesi ile ilgili usul ve esasları kapsar.
2. Bu Genel Emir;
a) 5442 Sayılı İl İdaresi Kanununun 9. maddesinin (c), (ç), (e) Fıkraları ve 11. maddesinin (a) ve (c) Fıkraları,
b) Tarım ve Orman Bakanlığının 15.04.2024 tarih ve E-93759637-155.01-13868443 sayılı yazısı ekinde yer alan Pamuk Toplama Makinesi ile Hasatta Kontrol Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Uygulama Talimatı,
c) 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 32. ve 40. maddeleri,
ç) 14.08.2012 tarih ve 28384 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Pamukların Standardizasyonuna İlişkin Tebliğ, (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2012/27)
d) 31.12.2022 tarih ve 32060 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan Pamukların Kontrolüne İlişkin Tebliğ, (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/24),
e) 24.08.2023 tarih ve 32289 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Pembekurt ile Mücadele Yönetmeliğine,
Dayanılarak hazırlanmıştır.
5442 sayılı İl İdaresi Kanununun;
9. maddesinin (c) bendinde “Vali, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuatın neşir ve ilanını ve uygulanmasını sağlamak ve talimat ve emirleri yürütmekle ödevlidir. Bu işlerin gerçekleştirilmesi için gereken bütün tedbirleri almaya yetkilidir.”
9. maddesinin (ç) bendinde “Kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuatın verdiği yetkiyi kullanmak ve bunların yüklediği ödevleri yerine getirmek için valiler genel emirler çıkarabilir ve bunları ilan ederler.”
9. maddesinin (e) bendinde “İlin her yönden genel idare ve genel gidişini düzenlemek ve denetlemekten sorumludur.”
11. maddesinin (a) bendinde “Vali, il sınırları içinde bulunan genel ve özel bütün kolluk kuvvet ve teşkilatının amiridir. Suç işlenmesini önlemek, kanun düzen ve güvenini korumak için gereken tedbirlerini alır. Bu maksatla Devletin Genel ve Özel Kolluk Kuvvetlerini istihdam eder, bu teşkilat amir ve memurları Vali tarafından verilen emirleri derhal yerine getirmekle yükümlüdür.”
11. maddesinin (c) bendinde “İl sınırları içinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının, tasarrufa müteallik emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması ve önleyici kolluk yetkisi valinin ödev ve görevlerindendir. Bunları sağlamak için vali gereken karar ve tedbirleri alır.”
Bu hususta alınan ve ilan olunan karar ve tedbirlere uymayanlar hakkında 66’ncı madde hükmü uygulanır.
Madde 66- (Değişik: 23/1/2008-5728/125 md.)
İl genel kurulu veya idare kurulları yahut en büyük mülkiye amirleri tarafından kanunların verdiği yetkiye istinaden ittihaz ve usulen tebliğ veya ilan olunan karar ve tedbirlerin tatbik ve icrasına muhalefet eden veya müşkülat gösterenler veya riayet etmeyenler, mahallî mülkî amir tarafından Kabahatler Kanununun 32 nci maddesi hükmü uyarınca cezalandırılır. (Ek cümle: 27/3/2015 ¬ 6638/16 md) Ancak, kamu düzenini ve güvenliğini veya kişilerin can ve mal emniyetini tehlikeye düşürecek toplumsal olayların baş göstermesi hâlinde vali tarafından kamu düzenini sağlamak amacıyla alınan ve usulüne göre ilan olunan karar ve tedbirlere aykırı davrananlar, üç aydan bir yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
5326 Sayılı Kabahatler Kanununun;
Emre Aykırı Davranış başlıklı 32. maddesinde; “Yetkili makamlar tarafından adlî işlemler nedeniyle ya da kamu güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kişiye 2.052 Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam tarafından karar verilir. Bu madde, ancak ilgili kanunda açıkça hüküm bulunan hallerde uygulanabilir.”
3. Komisyon kurulmasına ilişkin olarak;
a) Kütlü pamukların nemli olarak toplanmasının önlenmesi ve kalitenin korunması amacıyla pamuk üretimi yapılan ilçelerde; Kaymakam başkanlığında Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü, Ticaret Denetmenleri Grup Başkanlığı, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü, Meteoroloji Müdürlüğü, Ticaret Borsası, Ticaret ve Sanayi Odası, Pamuk Tarım Satış Kooperatifleri ve Ziraat Odalarından birer temsilciden oluşan “Kütlü Pamuklarda Kaliteyi Koruma Komisyonu” kurulacaktır.
b) Komisyon; pamuk hasadı dönemi boyunca, Komisyonu oluşturan kuruluşların görevlileri/denetim elemanları tarafından gerçekleştirilecek olan denetimlere ilişkin programı belirlemek amacıyla, pamuk hasat dönemi başında toplanacaktır. Komisyon, hasadın zamanına göre veya sezonun yağışlı geçmesine bağlı olarak havanın nisbi nemi ve kütlü nemini belirleyecektir.
c) Kütlü pamukların nemli toplanmasının önlenmesi ve kalitesinin korunması amacıyla pamuk üretimi yapılan ilçelerde; Kütlü Pamukları Denetim Komisyonu kurulacaktır. Denetim Komisyonu, ilçe tarım ve orman müdürlüğü ile ticaret il müdürlüğünün görevlendireceği denetçiler ve ziraat odası üyelerinden oluşturulacaktır. Denetim Komisyonu, tüm pamuk üretim yerleri ve tesislerinin denetlenmesinden sorumludur.
ç) Denetim Komisyonu; pamuk alım satımı yapılan yerleri günün her saatinde ihbar üzerine veya resen denetlemeye yetkilidir.
4. Ürün sahipleri, hasatta fazla ürün kaybına sebep olan pamuk toplama makinası operatörlerini en yakın İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğüne bildireceklerdir. Ürün ve makine sahipleri, İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerince yapılacak eğitim ve yayın faaliyetlerine katılacaklardır.
5. Pamuk toplama makinası ile hasat hizmeti ücretlerinin belirlenmesinde esas, karşılıklı anlaşma ile olacaktır. Ürün sahibi veya ürün sahiplerini temsilen muhtarlık, belediye başkanlıkları, ziraat odası başkanlıkları veya çiftçi mallarını koruma başkanlıkları, hizmet vericileri olan pamuk toplama sahibi veya sahipleri ile hukuki geçerliliği olan sözleşme yapılacaktır. Hasat ücretleri sözleşmede belirtilecektir.
6. Kütlü pamukların toplanması, taşınması, muhafazası ve depolanması esnasında naylon çuval, naylon iplik, naylon önlük, renkli bez kullanılmayacaktır.
7. Şanlıurfa ili sınırları dahilinde 2025 yılı hasat sezonunda, Pamuk Toplama Makinası sahipleri ve operatörlerinin aşağıda belirtilen hususlara uymaları zorunludur.
a) “G sınıfı Sürücü Belgesi” veya “Pamuk Toplama Makinası Operatör Belgesi” bulunmayanlar operatör olarak çalışamayacak ve pamuk toplama makinası sahipleri tarafından çalıştırılamayacaktır.
b) 2025 yılı için Şanlıurfa İli sınırları içerisinde pamuk toplama makinası sahipleri ve operatörleri tarafından yapılacak hasat sırasında ürün kayıp oranı % 4’ü geçmeyecektir.
c) Pamuk toplama makinası sahipleri ve operatörleri tarafından 2025 yılında yapılacak hasat sırasında nem oranı % 13’ü geçen pamuklar hasat edilmeyecektir.
ç) Komisyon, hasat döneminde her cuma günü toplanarak bir sonraki haftanın meteorolojik verilerine göre; karar alıp ilgili makine sahiplerine ve operatörlere bu kararı duyuracaktır. Pamuk toplama operatörleri yağış esnasında kesinlikle toplama yapmayacak, yağışın sürmesi halinde komisyon kararına göre zorunlu olarak izin verilen hallerde toplama yapılıp, toplanan pamuklar kurutulduktan sonra ayrı depolarda muhafaza edilecektir.
d) Pamuk hasadı sırasında pamuk sahipleri ve operatörleri müsaade edilebilir hava nem oranı olarak belirlenen % 65 oranının üzerinde nem var ise toplama yapmayacaklardır.
e) Şanlıurfa ili mülki hudutları içerisinde yapılacak pamuk hasadı döneminde müsaade edilebilir hava nem oranını sağlamak amacıyla 21:00 ile 09:00 saatleri arasında toplama yapmayacaklardır.
f) Pamuk toplama makinasında süresi geçmemiş ve kontrolü yapılmış 6’şar kiloluk 2 adet yangın söndürücü bulundurmayan pamuk toplama makinaları çalıştırılmayacaktır.
g) Pamuk toplama makinası sahipleri ve operatörleri, yetkili kontrolörlerce talep edilmesi halinde kimliklerini ibraz etmek zorundadırlar.
8. Pamuk Toplama Makinası ile Hasatta Kontrol Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Uygulama Talimatı Kapsamında;
a) 2025 yılı pamuk toplama makinası ile ürün hasadında tarla kontrolleri, İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri tarafından hasat tekniği konusunda eğitimli ve yetki belgesi verilmiş teknik elemanlar tarafından yapılacaktır.
b) Kontrolörlerce tespit edilen tescilsiz pamuk toplama makinası sahiplerine ait T.C. kimlik numaralarının Ziraat Odalarına bildirilmeleri sağlanacaktır.
c) Kontrolörler hasat dönemi başlayan ve devam eden denetimlerde operatör belgesi olmayan pamuk hasat makinası kullanıcılarını tespit etmesi halinde, kullanıcıları belgelerini en kısa sürede belge almalarını temin amacıyla ilgili mercilere yönlendirecektir.
ç) Üreticilere ve operatörlere denetimler esnasında makinalı hasada uygun pamuk yetiştiriciliği konusunda bilgilendirme yapılacaktır.
d) Hasat dönemi sonunda; kontrolörler tarafından tutulan kayıtlar neticesinde hasat raporu oluşturulacaktır.
9. Pamukların Kontrolüne İlişkin Tebliğ (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/24) Kapsamında;
a) Pamukların çırçır ve prese fabrikaları sahipleri tarafından açıkta bırakılması, kapalı yerlerde rutubetli ya da vasıflarını bozacak şartlar altında muhafazası veya gruplara ve tiplere ayrılmadan depolara konulması yasaktır.
b) Çırçır ve prese fabrikalarının; pamukların tasnifini ve kontrolünü yapmak üzere Pamuk Sorumlu Denetçisi istihdam etmesi, ayrıca pamukların kontrol şekillerine göre Bakanlık tarafından belirlenen gerekli altyapıya sahip olması gerekmektedir.
c) Çırçırlama ve iplik imalatı sırasında meydana gelen pamuk lifi döküntüleri, linter pamukları ve pamuk grupları birbirine karıştırılmayacaktır.
ç) Pamukların grup, sınıf ve tiplerinin birbirine karıştırılması ve pamuk bitkisine ait yaprak, kabuk parçaları, çiçek veya sap kırıntıları ile toz dışında kalan yabancı maddelerin pamuklarda bulunması yasaktır.
d) Çırçırlanmış pamukların, prese yerine, kirlenmeden ve içlerine yabancı madde karışmadan götürülmesi zorunludur. Ayrıca preslenme sırasında prese kasalarına su verilerek pamukların ıslatılması yasaktır.
10. Pamukların Standardizasyonuna İlişkin Tebliğ (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2012/27) Kapsamında;
a) Çiğitli ve preseli pamuklar kapalı depolarda veya sundurmalarda korunacaktır. Pamuklar açıkta bırakılmayacak, kapalı yerlerde rutubetli veya vasıflarını bozacak şartlar altında muhafaza edilmeyecek, gruplara ve tiplere ayrılmadan depolanmayacaktır.
b) Tebliğde belirtilen ‘’Kütlü Pamukları Denetim Komisyonu’’nun yanı sıra Pamukların Kontrolüne İlişkin Tebliğ (2023/24)’de belirtilen; Bölge Müdürlüğü tarafından görevlendirilen Komisyon, pamukların bulundukları depoları ve işlendikleri çırçır ve prese yerlerini, çırçır ve prese makinelerini her zaman re’sen veya şikâyet yada ihbar üzerine kontrol edebilecek, gerektiğinde iade edilmek koşuluyla numune alabileceklerdir.
c) Çırçır-prese fabrikalarında en az bir adet tasnif odası bulundurulacaktır. Tasnif odası Genel Emir’de belirtilen özelliklere göre oluşturulacaktır.
ç) Balyanın sarılmasında temiz, sağlam, yamasız ve yırtıksız dokuma veya örme % 100 pamuklu bez kullanılacak, balyalar ambalaj malzemesi ile tam olarak örtülecek şekilde sarılacaktır.
d) Balyaları sarmada kullanılan demir çember, çelik tel, plastik çember; yeni, sağlam, paslanmaya dayanıklı, balyanın kütlesine ve basıncına dayanabilecek özellikte, taşıma esnasında oluşan gerilmelere dayanabilecek şekilde yeterli mukavemete sahip olmalıdır. Her balyada en az altı adet bulanacaktır.
11. Pembekurt ile Mücadele Yönetmeliği kapsamında;
a) Pamuk yetiştirilen, işlenen, kullanılan ve ticareti yapılan yerlerde fenni temizlik işlemlerinin yapılması zorunludur.
b) Kütlü pamukların tamamının 15 Mart tarihine kadar çırçırlanması zorunludur. Bu tarihten sonra çırçırlama işlemi yapılamaz ve kütlü pamuklar bekletilemez, depolanamaz, alım, satım ve nakilleri yapılamaz.
c) Pamuk sap ve artıklarını depolayan, işleyen ve/veya hammadde olarak kullanan işletmeler ile biyokütle tesisleri; toplanan ürünlerin dışarı ile teması kesilecek şekilde partiler halinde depolanmasını ve 15 Mart tarihine kadar yakılmasını sağlayacaklardır.
ç) Pamuk üreticileri; pamuk sap ve artıkları toplamak ve uygun imha yöntemleri kullanılarak yok etmekle veya saplar parçalanıp, kör koza ve her türlü pamuk bitki aksamı derin sürüm yapılarak toprağa gömmek ile sorumludurlar.
d) Pamuk sap ve artıklarının tarlada bırakılması, yol kenarları ile hendek içlerine atılması yasaktır.
e) Pamuk sap ve artıklarını yakacak ihtiyacını karşılamak üzere kullanacak çiftçiler, bunların kör kozalarını elle toplamak suretiyle, sapların temizlenmesinden sonra, müdürlüklerden izin alarak Ocak ayı sonuna kadar istedikleri yerlere nakledebilirler. Bunun dışında her ne şekilde olursa olsun kör kozalı veya kozasız pamuk saplarının tarladan başka yerlere nakli yasaktır.
f) Tarlalardan toplanarak yakacak olarak kullanılmak üzere evlerde, avlularda, damlarda bulunan kör kozalı sapların ve yığın artıklarının 15 Mart tarihine kadar yakılarak tüketilmesi zorunludur.
g) Üretim yerinden farklı bir ilde depolanmak, işlenmek ve/veya hammadde olarak kullanılmak üzere pamuk sap ve artıklarının taşınması halinde, ürünlerin yeni bir bulaşmaya sebebiyet vermeyecek şekilde, dışarı ile temasının kesilmesi, partiler halinde taşınması ve depolanması gerekir. Nakil yapılan araçta, ilgili Yönetmelikte yer alan “Taşıma İzin Belgesi” bulundurulur. Taşıma iznini düzenleyen müdürlük, ürünün naklinin yapılacağı il tarım ve orman müdürlüğünü bu konuda bilgilendirir.
12. Bu Emir 2025 yılı için geçerli olup, kontroller sırasında bu Genel Emir’de yer alan hususlardan bir veya birkaçının ihlal edildiğinin tespiti halinde; Kaymakamlıklar, Kolluk Kuvvetleri, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Ticaret Denetmenleri Grup Başkanlığı idari yaptırım kararına esas teşkil edecek tespiti yapacak, idari yaptırım tutanağı il ve ilçe tarım müdürlükleri ile kolluk birimleri tarafından düzenlenecek ve Kaymakamın onayına sunulacaktır.
13. Genel Emrin 6, 7, 9’uncu maddeleri ve 10’uncu maddesinin (a), (ç), (d) bentleri ile 11’inci maddesi hükümlerine aykırılık tespit edilen durumlarda, mevzuata aykırı söz konusu hususlara ilişkin olarak 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 32’nci maddesinin birinci fıkrası gereğince idari para cezası uygulanacaktır.
14. Pamukların Standardizasyonuna İlişkin Tebliğe uygun olmayan işlemlerin tespit edilmesi veya pamukların söz konusu Tebliğ hükümlerine göre tasnif ve kontrol edilmediği anlaşılan çırçır pres fabrikalarına GAP Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü tarafından yazılı olarak uyarıda bulunulacaktır. Bu uyarıda tespit edilen uygunsuzluk belirtilecek ve durumun Tebliğe uygun hale getirilmesi için işletmeye en fazla 20 gün süre verilecek, bu süre zarfında uygunsuzluğun giderilmemesi halinde işletmede en az 1 ay süreyle tasnif ve kontrol işlemleri yapılmayacaktır. Uygunsuzluğun tekrar etmesi halinde bu süre en az 3 ay olarak uygulanacaktır. Tasnif ve kontrol işlemlerine izin verilmeyen işletmelerin faaliyetleri belirlenen süreler için TAREKS kapsamında askıya alınacaktır.
15. Görevli teknik elemanların talebi halinde, bu Emrin hükümlerinin uygulanmasına muhalefet edenler veya zorluk çıkaranlara, ilgili makamlarca kolluk kuvvetlerinin işlem yapması sağlanacaktır.
16. Bu Genel Emrin uygulanmasından, Kaymakamlıklar, Belediyeler, İl Jandarma Komutanlığı, İl Emniyet Müdürlüğü, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Ticaret Denetmenleri Grup Başkanlığı görevli ve sorumludurlar.
17. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre pamuk toplama makinası sahipleri makinalarının ziraat odalarına tescil ettirmek, tescil belgesi ve plaka almak zorundadırlar. Bu nedenle pamuk toplama makinalarının karayollarındaki hareketlerinde trafik ekipleri tarafından gerekli kontroller yapılacak, tescil işlemlerini yaptırmamış ve plaka almamış pamuk toplama makinası sahipleri hakkında yasal işlem yapılacaktır.
18. Bu Genel Emir Kaymakamlıklar ve Belediye Başkanlıkları tarafından mutat vasıtalarla halka duyurulacak ve yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.
İlanen tebliğ olunur.
Hasan ŞILDAK
Vali